ورزش یکی از محبوب ترین فعالیت ها در میان جوانان است و با انواع فواید جسمی، روانی و اجتماعی همراه بوده است. این ارتباط اغلب بر این فرض استوار است که ورزش دارای ویژگی‌های ذاتی خاصی است که به رشد جوانان کمک می‌کند. از این منظر، ورزش شایستگی‌های حیاتی (یعنی عزت نفس) را ایجاد می‌کند که به طیف وسیعی از نتایج مثبت رشد کمک می‌کند، روایتی که باعث رشد فوق‌العاده‌ای در تعداد پروژه‌های محلی، ملی و بین‌المللی با استفاده از ورزش برای ارتقای توسعه جوانان شده است. اخیراً پیشنهاد شده است که ورزش جوانان پتانسیل دستیابی به سه هدف مهم در رشد آنها ایجاد می کند؛ اول، برنامه های ورزشی می توانند فرصت هایی را برای جوانان فراهم کنند تا از نظر جسمی فعال باشند، که به نوبه خود می تواند منجر به بهبود سلامت جسمانی شود. دوم، برنامه های ورزشی جوانان برای مدت طولانی برای رشد روانی-اجتماعی جوانان مهم تلقی می شد و فرصت هایی را برای یادگیری مهارت های مهم زندگی مانند همکاری، انضباط، رهبری و خودکنترلی فراهم می کند. سوم، برنامه های ورزشی جوانان برای یادگیری مهارت های حرکتی حیاتی است. این مهارت‌های حرکتی به‌عنوان پایه‌ای برای ستاره‌های ورزش ملی آینده و شرکت‌کنندگان ورزشی تفریحی بزرگسالان عمل می‌کند. مزایای جسمی و روانی اجتماعی مشارکت در ورزش جوانان به خوبی شناخته شده است. فعالیت بدنی تناسب اندام، سیستم قلبی - عروقی، کنترل وزن، قدرت عضلانی، استقامت عضلانی، انعطاف پذیری و ساختار استخوانی سالم را تسهیل می کند. علاوه بر این، با توجه به اینکه عادات فعالیت بدنی ایجاد شده در دوران کودکی و نوجوانی با عادات فعالیت بدنی در بزرگسالی مرتبط است، جوانان فعال کمتر احتمال دارد که در مراحل بعدی زندگی خود به بیماری های متعددی مانند بیماری قلبی، چاقی، دیابت، پوکی استخوان، افسردگی و سرطان مبتلا شوند. از طرفی، تجارب ورزشی؛ موفقیت اجتماعی، روابط مثبت با همسالان، مهارت‌های رهبری و احساس ابتکار عمل را در جوانان تقویت می‌کنند. در حالی که مشارکت در ورزش جوانان با موفقیت شغلی بزرگسالان همبستگی مثبت داشته است و با ترک تحصیل و رفتار بزهکارانه همبستگی منفی دارد.

اگرچه ورزش جوانان به وضوح فرصت هایی را برای نتایج مثبت فراهم می کند، تحقیقات نشان می دهد که این نتایج مثبت لزوماً خودکار نیستند. به عنوان مثال، علیرغم نرخ بالای مشارکت در ورزش جوانان، چاقی کودکان در بسیاری از کشورهای توسعه یافته همیشه در بالاترین حد خود قرار دارد. آسیب های مرتبط با ورزش و اختلالات خوردن در بین ورزشکاران جوان نیز توجه بیشتری را به خود جلب می کند. از منظر روانی-اجتماعی، جوانان اغلب فشار زیادی را برای پیروزی احساس می‌کنند، خود را دارای توانایی‌های ضعیف می‌دانند، احساس می‌کنند که به تیم‌هایشان وابسته نیستند و در حضور هم‌تیمی‌ها احساس آسیب‌پذیری می‌کنند. چنین تجربیاتی باعث شده است که جوانان اعتماد به نفس پایین و عزت نفس پایین را تجربه کنند. علاوه بر این، شخصیت ورزشی ضعیف، استدلال اخلاقی ضعیف، و اعمال خشونت آمیز و پرخاشگرانه در محیط های ورزشی جوانان رایج شده است. احتمالاً به دلیل تجربیات نه چندان مثبت جوانان، میزان فرسایش در دوران نوجوانی بسیار بالا است، به طوری که تخمین زده می شود که یک سوم تمام شرکت کنندگان بین ده تا هفده سال، هر سال از برنامه های ورزشی کناره گیری می کنند. بنابراین، به نظر می‌رسد بین نتایج مثبت بالقوه و برخی از واقعیت‌های منفی برنامه‌های ورزشی جوانان خلأ وجود دارد. یکی از مسائل کلیدی برای محققان و پزشکان باید این باشد که این خلأ را ببندند و با هم کار کنند تا اطمینان حاصل شود که جوانان تجربیات مثبت به جای منفی در ورزش دارند که منجر به نتایج مثبت و نه منفی از مشارکت در ورزش جوانان می شود. به طور خاص، برنامه های ورزشی جوانان باید به سلامت جسمانی، رشد روانی اجتماعی و مشارکت مادام العمر تفریحی یا ورزشی نخبگان منجر شود

احمد کاکی/دکترای فیزیولوژی ورزشی هیات پزشکی ورزشی استان خوزستان