زنان به‌طور متوسط به لحاظ ژنتیکی از استعداد کمتری در مقایسه با مردان برای ساختن عضلات برخوردار هستند. که اساسی‌ترین دلایل آنمی توان به سلول‌های عضلانی و هورمونی آنها اشاره کرد.بیشتر تحقیقات نشان داده که تمامی ما وقتی به دنیا می‌آئیم تعداد سلول عضلانی ما مشخص خواهد شد که پس از آن تنها حجم سلول‌ها است که افزایش می‌یابد. هورمون‌ها نیز نقش اساسی در تنظیم عملکردهای بدن دارند. قوی‌ترین هورمون مردانه تسوتسترون نام دارد و قوی‌ترین هورمون زنانه که توسط تخمدان تولید می‌گردد استروژن نام دارد. استروژن مسئولیت صفات ثانویه را در زنان بر عهده‌دارد که نقش اصلی آن افزایش نرخ چربی زنانه می باشد. در مردان تستوسترون مسئولیت صفات ثانویه  از جمله افزایش حجم عضلات و کاهش درصد چربی بدن را بر عهده دارد. بنابراین تسوتسترون در ماهیچه‌ای بودن و استروژن در چربی داشتن نقش دارند.
به‌صورت اتوماتیک تعداد سلول‌های عضلانی و سیستم هورمونی به‌طور میانگین زنان را در روند ساختن عضلات محدود می‌سازند. عضلانی شدن بدن مردان به علت وجود هورمون تستوسترون در بدن آنهاست که هرقدر میزان تمرینات شدید بدنی را افزایش دهند میزان ترشح و تولید این هورمون در بدن شان افزایش یافته در نتیجه بدن شان عضلانی تر و خشن تر می شود اما در بدن زنان مقدار این هورمون فوق العاده کم است و افزایش فعالیت بدن تاثیر خاصی بر روی میزان ترشح این هورمون در بدن ندارد. در نتیجه ما به هیچ وجه شاهد بدنی با فرمت مردانه نخواهیم بود بلکهتاثیر بدنسازی بر عضلات زنان تنها سفت شدن و سوختن چربی های دور عضلات است که خود از افتادگی عضله جلوگیری کرده که استیل فوق العاده دخترانه و منسجمی را به فرد می دهد

این باور شاید یکی از رایج‌ترین باورهای نادرستی است که باعث ترس خانم ها از رفتن به سالن‌های بدنسازی و انجام تمرین با وزنه شده است. متأسّفانه اکثر خانم‌ها ترجیح می‌دهند که از بارهای بسیار سبک استفاده کنند، چون فکر می‌کنند که تمرین با وزنه سنگین یا در واقع بار تمرینی بالا، بدن آن‌ها را حجیم و مردانه می‌کند. شاید این باور نادرست درباره بدنسازی زنان از اینجا شکل گرفته است که ذهن خانم‌ها با شنیدن نام بدنسازی یا کار با وزنه به سمت مردان یا زنان حرفه‌ای پرورش اندام‌کار سوق پیدا می‌کند. این در حالی است که تفاوت فیزیولوژیک زیادی بین مردان و زنان وجود دارد.

روش منطقی برای مقایسه پیشرفت زنان در مقایسه کردن آنها با یکدیگر می‌باشد و نه مقایسه کردن آنها با مردان. بنابراین شناخت سیستم عضلانی (تعداد سلول‌های عضلانی) و هورمونی به زنان کمک خواهد کرد که به یک دید واقع‌گرایانه در خصوص استعداد پیشرفت‌شان در بدنسازی دست یابند.

برخی تحقیقات نشان داده اند که تمرینات مقاومتی به‌خصوص تمرین با وزنه باعث کاهش چربی بدن زنان شده است و در نتیجه تأثیر مثبتی روی تصویر بدنی افراد شرکت‌کننده در این ورزش داشته است. بنابراین حجیم و مردانه شدن خانم‌ها حتّی با نهایت تلاش از لحاظ فیزیولوژیک ممکن نیست و خانم‌ها با انجام تمرین با وزنه با بار مناسب و کافی، ظاهر بهتری و شکیل تر پیدا خواهند کرد. مطالعات همچنین نشان می‌دهند که مردان و زنان نیازی به انجام تمرینات متفاوت ندارند.

یکی از متداول ترین تمرینات برای خانم ها، برنامه های بدنسازی قدرتی است. این تمرینات فقط محدود به چربی سوزی نمی شود و فواید بسیار بیشتری به همراه دارد. این ورزش ها با افزایش متابولیسم، افزایش تراکم استخوانی، افزایش حجم عضلانی، جلوگیری از بروز آسیب دیدگی، افزایش توازن بدن، ریکاوری و توانبخشی، ارتقاء عملکرد در سایر رشته های ورزشی، کاهش روند پیری، و ارتقاء وضعیت ظاهری همراه است. در واقع، ایجاد برنامه برای تمرینات بدنسازی یکی از سخت ترین قسمت های برنامه فیتنس و تناسب اندام است.

در حقیقت تمرین با وزنه، کلید کاهش وزن مؤثر و سالم است. اگر شما تمام روزتان را در کلاس‌های ایروبیک، پیلاتس، یوگا و غیره صرف کنید یا اینکه تمام وقتتان را روی تردمیل بدوید، شاهد کمی کاهش وزن خواهید بود. اما اگر تمرین با وزنه‌ها را هم به برنامه‌تان بیفزاید خواهید دید که چقدر بیشتر چربی خواهید سوزاند و عضلاتتان نیز شکل خواهند گرفت.

دکتر حمید ملکشاهی نیا/ متخصص فیزیولوژی /هیات پزشکی ورزشی استان خوزستان