پنجشنبه ۲۹ مهر ۱۳۹۵ - ۱۲:۵۷

انتقال اکسیژن میزان فعالیت های حرکتی را معین می کند

زهرا تمدن

ظرفیت بدن در انتقال اکسیژن یکی از عواملی است که حد فعالیتهای حرکتی را معین می کند.اکسیژن در خون به وسیله رنگدانه گلبولهای قرمز (هموگلوبین)منتقل می شود. چنانچه تراکم هموگلوبین کاهش یابد ظرفیت انتقال اکسیژن بدن نیز تقلیل می یابد. حداکثر توانائی جذب اکسیژن کاهش یافته و لذا ظرفیت تمرین پایین می آید.

آنمی(Anemia)به حالتی اطلاق می شود که تراکم هموگلوبین از حد طبیعی آن نسبت به سن و جنس فرد پایین تر باشد. ورزشکارانی که فعالیتهای طولانی و شدید دارند مانند افرادی که هر روز مسافتی طولانی را می دوند ممکن است به درجاتی از کم خونی مبتلا شوند. یکی از دلایل این امر رقیق شدن خون می باشد. خون متشکل از سلول های خونی و مایع (پلاسما) است که در خلال تمرین حجم پلاسما در مقایسه با سلولهای قرمز افزایش بیشتری می یابد. و این امر باعث کاهش هموگلوبین می شود. از موارد دیگر کمبود آهن است، این ماده نه تنها برای ساخت هموگلوبین، بلکه برای ایجاد میوگلوبینی که در بافت عضلانی وجود دارد، مورد نیاز است. این دو ماده با اکسیژن پیوند تشکیل داده و در انتقال آن نقش بسزایی را ایفا می کنند.



هنگامی که فردی غیر ورزیده تمرینهای سختی را آغاز می کند، تعداد گلبولهای قرمز خون وی افزایش می یابد و عضله های او حجیم تر می شوند، و نیاز به آهن اضافی ممکن است به بروز اندکی کمبود منجر شود.



دربسیاری از نقاط جهان، تغذیه ناکافی  شایع ترین علت کم خونی است. و گاهی اوقات برخی ورزشکاران جوان دشواری استفاده از یک رژیم متعادل غذایی را نمی پذیرند لذا ممکن است در دریافت مواد مغذی و مهم دچار کاستی شوند.



1-در خلال دو های طولانی روی سطوح سخت و بخصوصی در مسابقات ماراتن، مقدار اندکی آهن در نتیجه تخریب سلولی از راه ادرار دفع می شود، که در شرایط عادی و طبیثعی، بدن قادر است این مقدار را با جذب آهن بیشتر از یک رژیم غذایی مناسب جبران کند.



2- در جریان فعالیتهای بدنی شدید، تعریق بدن قابل توجه است. اما مطالعات اخیر نشان داده که میزان از دست رفته از این طریق آنقدر نیست که به کمبود آهن منجر شود.



3-در کشورهای توسعه یافته، تقریباً  یک پنجاهم خانمهایی که در سنین برخورداری از قابلیت بارداری هستند، به دلیل خونریزی عادت ماهانه به درجاتی از کمبود آهن مبتلا می شوند. بدیهی است که هنگام قادگی شدید که خونریزی بیشتری را در پی خواهد داشت(بیش از 80 میلی لیتر در هر دوره) احتمال خطر نیز بالاتر خواهد بود. این امر بویژه در افرادی که از آی. یو. دی(IUD) استفاده می کنند بارزتر بوده و ممکن است خونریزی آنان تا 50 درصد افزایش یابد. بنابراین، برای زنان ورزشکاری که در سن  مورد بحث قرار دارند، به ویژه  آنانی که از آی. یو. دی استفاده می کنند، لازم به توصیه است که به طور منظم نسبت به بررسی میزان هموگلوبین خون اقدام کنند.



4-معمولاً مقدار آهن ذخیره در بدن جوانان اندک است، و نیازهای ناشی از رشد سریع با فعالیتهای ورزشی همراه می شوند. و این بدان معنی است که باید این گروه را در معرض ابتلای به کم خونی محسوب کرد.



                                                                                                    دکتر زهرا تمدن/ نائب رئیس هیأت پزشکی ورزشی استان فارس


ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.