خنک کردن همچنین در درمان درد و نیز صدمات ناشی از فعالیت بیش از حد به کار گرفته می شود. برای مشاهده تأثیر درمان خنک سازی، لازم است که سرما به خوبی به داخل بافت مصدوم نفوذ کند. در حالت کلی، مفصل و عضلات آسیب دیده بزرگتر درمان طولانی تری را نیاز دارند؛ بنابراین استفاده از بسته های یخی که دارای تأثیر طولانی مدت هستند، سودمند است. در حین دوره درمان، خطر سرمازدگی موضعی وجود دارد، بنابراین باید پوست ناحیه آسیب دیده تحت محافظت قرار بگیرد. این محافظت را می توان با قرار دادن یک باند کشی ضخیم در بین پوست و بسته یخ انجام داد.

تأثیر اصلی خنک سازی، کاهش جریان خون از طریق منقبض کردن عروق خونی است ولی به عنوان یک ضد درد موضعی نیز عمل می کند. اما با این وجود تسکین درد نبایستی فرد را تشویق به بازگشت به فعالیت ورزشی نماید، چرا که شدت و گستردگی این آسیب ممکن است که بر اثر این درمان نهفته و پنهان شود. بازگشت سریع به فعالیت ورزشی، موجب تشدید آسیب دیدگی و درنتیجه طولانی شدن روال بهبودی خواهد شد.

پس از سرد کردن موضع آسیب دیده، ورزشکار نبایستی فوراً به فعالیت خود بازگردد. زیرا تأثیر تسکین دهنده سرما ممکن است شدت آسیب و وسعت منطقه آسیب دیده را پنهان سازد.

سرما درمانی در درمان صدمات ورزشی سودمند است، چون:

• بیمار به سرعت احساس می کند که علایم مصدومیتش بر طرف شده است.
• انجام این شیوه درمانی ساده، و میزان تحمل به آن خوب است.
• به ندرت ممنوعیت دارد.
• هزینه ای ندارد.

آثار و فواید استفاده از روش سرما درمانی به قرار زیر است:

• تسکین درد و گرفتگی عضله ناشی از آن، کسب اطمینان از اینکه جریان خون در بافت مجاور و سالم، مختل نشده است.
• منقبض کردن عروق خونی همراه با کاهش جریان خون و بنابراین خونریزی کمتر. به حداقل رساندن خونریزی در ناحیه آسیب دیده، طول دوره بهبودی را کوتاه می کند.
• کاهش دادن جریان خون عروق مویرگی (عروق بسیار ریز و کوچک) و بنابراین کاستن از تورم.
• کاهش دادن متابولیسم در بافت آسیب دیده و بنابراین کاهش خطر گسترش آسیب دیدگی بافت مصدوم به دلیل فقدان موضعی اکسیژن.

ماساژ با یخ

این کار شکلی از درمان است که در آن رگ های خونی منقبض، و سپس به طور بازتابی منبسط می شوند، و در نتیجه جریان خون افزایش می یابد. این شیوه درمانی در مداوای صدمات و نیز در توانبخشی به کار گرفته می شود و تأثیر آن را می توان با متناوب کردن آن با درمان حرارتی یا گرما درمانی، بهبود بخشید.

سرما درمانی که با دقت و احتیاط به کار گرفته می شود، دارای ارزش بالایی در درمان و توانبخشی صدمات ورزشی دارد.

دکتر اسکندر محرابی

مسئول کمیته درمان هیات پزشکی ورزشی استان چهار محال وبختیاری