اگرچه این استراحت ضرورت دارد ولی ممکن است بیمار را دچار عوارضی همچون زخم بستر، تشکیل لخته در اندام و آمبولی، کوچک‌شدن عضلات، افت وضعیت روانی و افسردگی، افزایش ورم پا و... کند که گاهی می‌تواند خطرناک هم باشد.
استراحت مطلق می‌تواند به دلیل آسیب به یک عضو هم باشد یعنی پزشک بیمار را از حرکت دادن یکی از اعضای بدنش منع یا آن را با وسیله‌ای بی‌حرکت کند مثل گچ‌گیری دست یا پا که معمولا ۳-۲ ماه عضو گچ گرفته شده، کاملا بی‌حرکت می‌ماند ولی بعد از بازکردن گچ، دچار لاغری و کوچک‌شدن بافت عضلات می‌شود. بیمارانی هم که به مدت طولانی از ویلچر استفاده می‌کند و اندام تحتانی‌شان بی‌حرکت می‌ماند، دچار عوارضی می‌شوند. این بی‌حرکت شدن عضو ضروری است اما چاره مشکلات متعاقب آن چیست؟
از ایزومتریک کمک بگیرید
انقباض عضو بدون اینکه باعث حرکت دادن آن شود، را ایزومتریک می‌گویند. در استراحت مطلق، می‌توان از تمرین‌ها و انقباض‌های ایزومتریک برای جلوگیری از بروز مشکلات بعدی کمک گرفت. این تمرین باید به صورت شل و سفت کردن عضلات بزرگ بدن در دست‌ها و پاها و مکرر انجام شود. مثلا انقباض عضله دوقلوی ساق به مدت ۱۰ ثانیه و تکرار آن حداقل ۱۰ بار بدون اینکه حرکتی در مفاصل ایجاد کند. چنین تمرین‌هایی از لاغری عضلات و رکود خون پیشگیری و پمپاژ جریان خون را فعال می‌کند.
دست و پا شکسته‌اید!
اگر به دلیل شکستگی عضوی در گچ یا آتل قرار گرفته باشد، همین روش‌ها برای آن به کار می‌رود در عین حال این بیماران باید حرکت‌های تکراری و تمرین‌های ورزشی برای سایر اندام‌های سالم را هم انجام دهند. مثلا اگر دست و ساعد در گچ قرار دارد، پیاده‌روی کنند. نکته قابل توجه در انقباض‌های ایزومتریک این است که بیماران قلبی و فشارخون نباید حرکت‌های انقباضی ایزومتریک را انجام دهند و باید از حبس نفس، زورزدن و در دست گرفتن اشیاء به مدت طولانی بپرهیزند زیرا این تمرین‌ها می‌تواند فشارخون را به‌طور موقت افزایش دهد.
دکتر احمد باقری‌مقدم/ متخصص پزشکی ورزشی/ هیات پزشکی ورزشی اصفهان
ارسال نظر