منابع علمی توصیه می‌کنند که در ترک سیگار از ترکیبی از رفتار-درمانی و درمان‌های دارویی استفاده شود. در واقع اگر نشست های مشاوره همگام با دارودرمانی انجام شود، احتمال موفقیت‌آمیزبودن فرآیند ترک سیگار افزایش می‌یابد.با توجه به نوع دارویی که برای ترک سیگار انتخاب شده، دارو درمانی پیش از ترک یا در روز ترک آغاز می‌شود. درمان‌هایی از جمله «جایگزینی نیکوتین»، «وارنیکلین و بوپروپیون»، اثربخشی خود را در کمک به ترک سیگار نشان داده‌ است.

هدف از دارودرمانی در ترک سیگار

فاز نخست دارودرمانی ترک سیگار شاملِ روش جایگزینی نیکوتین (Nicotine Replacement Therapy)، وارنیکلین و بوپروپیون است. هدف از این درمان‌ها کاهش علائم ترک سیگار (سندروم ترک) است که در نتیجه ترک سیگار را آسان‌تر می‌کند.

انتخاب نوع درمان

به طور کلی انتخاب نوع درمان بر اساس ترجیح بیمار است، البته در افراد مبتلا به برخی بیماری‌ها یا افرادی که منع مصرف داروهای خاصی را دارند، استثنائاتی وجود دارد که در انتخاب نوع درمان دخیل است.

برای اغلب بیماران، درمان با «وارنیکلین» یا ترکیبی از دو محصول جایگزین‌ کننده نیکوتین (پچ یا چسب پوستیِ نیکوتین به عنوان شکل طولانی ‌اثر به همراه یک شکل کوتاه ‌اثر مانند آدامس یا قرص مکیدنیِ نیکوتین) به عنوان فاز نخست درمان دارویی پیشنهاد می‌شود. البته انتخاب دارودرمانی به ترجیح بیمار و تصمیم‌گیری بالینی بستگی دارد.

روش جایگزینی نیکوتین

«پچ یا چسب نیکوتین» برای تسکین مداوم (۲۴ساعته) علائم ترک استفاده می‌شود. در حالی که اشکال کوتاه ‌اثر مانند آدامس یا قرص مکیدنی نیکوتین (در صورت نیاز) برای کنترل هرگونه هوس سیگار یا دیگر علائم ترک استفاده می ‌شود.

درمان ترکیبی با وارنیکلین و چسب نیکوتین

این نوع درمان می ‌تواند پرهیز از سیگار کشیدن را افزایش دهد. با این حال، ممکن است افزایش جزیی علائم ترک (از جمله حالت تهوع و اختلال خواب) را به دنبال داشته باشد. انتخاب این نوع درمان نیز به ترجیح بیمار و تصمیم‌گیری بالینی بستگی دارد.

بوپروپیون: به نظر می‌رسد «بوپروپیون» نسبت به درمان ترکیبی با وارنیکلین و «جاگزینی نیکوتین» تا اندازه کمتری موثر باشد. با این وجود، چنانچه بیمار در تلاش قبلی برای ترک سیگار، موفقیت کوتاه‌مدتی با بوپروپیون داشته یا هزینه درمانی برای او مشکل است یا در صورت ابتلا به اختلال افسردگی، انتخاب بوپروپیون به عنوان درمان جایگزین، می‌تواند معقول باشد. این دارو همچنین برای جلوگیری موقت از افزایش وزن پس از ترک سیگار موثر است. بوپروپیون در بیمارانی که دارای اختلال تشنج یا مستعد تشنج هستند، منع مصرف دارد.

نکته:

- برای افرادی که در نظر دارند سیگار را ترک کنند، اما هنوز آمادگی قطع مصرف دخانیات را ندارند، پیشنهاد می‌ شود به جای اینکه منتظر بمانند تا آمادگی ترک دخانیات را پیدا کنند، دارودرمانی را زیر نظر پزشک متخصص آغاز کنند.

- برای افرادی که آمادگی ترک سیگار را در یک ماه آینده ندارند، در صورت تمایل به آغاز دارودرمانی، وارنیکلین برای کمک به کاهش مصرف سیگار و ایجاد آمادگی برای ترک در آینده، بر روش «جایگزینی نیکوتین» ارجحیت دارد. اگرچه ممکن است از هر کدام از این روش‌ها استفاده شود.

دکتر «مهشید طهماسبی»، کارشناس مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم – مدیریت تحقق و توسعه معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز