به گزارش دفتر استان فارس پایگاه خبری تحلیلی پزشکی ورزشی ایران، دکتر اسکندر رحیمی، مسئول کمیته تغذیه هیات پزشکی ورزشی استان فارس: گفت: سیستم ایمنی را به می توان به روش های  تغذیه، ورزش، کنترل استرس و استراحت کافی تقویت کرد.

وی  در ارتباط با عوامل دفاعی سیستم ایمنی اینگونه اظهار داشت:

۱- ماکروفاژها بافتی  کلبول های سفیدی هستند که از قبل در بافت وجود دارند و از طریق فاگوسیتوزبا عوامل خارجی مقابله می کنند.

۲- نوتروفیل ها ۶۲% حدود یک ساعت و اندی به سوی بافت هدف  گسیل می شوند  و از طریق فاگوسیتوزبا عوامل خارجی مقابله می کنند.

۳- مونوسیت ها ۵.۳ درصد (وقتی به محل میرسند تبدیل به ماکروفاژها میشوند) و لنفوسیت ها ۳۰ درصد. لنفوسیت ها بیشترین تلفات را می دهند.

۴- افزایش تولید گلبول های سفید در مغز استخوان ۳-۴ روز بعد از حمله ویروس ها تا چندین برابر در صورت نیاز.

ترکیب و وظایف گلبول های سفید

نام	در صد (حدوداً)	عمل
نوتروفیل­ها	۶۲% حدودا	عفونت ها(آپاندیس)
لنفوسیت­ها	۳۰% حدودا	تولید انتی بادی
مونوسیت­ها	۵.۳% حدودا	تولید رادیکال های آزاد و اکسید نیتروژن
ائوزینوفیل­ها	۲.۳%حدودا	انگل ها
بازوفیل­ها	۴% حدودا	آلرژی

تقویت سیستم ایمنی با غذا

ماکروفاژها	نوتروفیل ها	لنفوسیت ها و مونوسیت ها	افزایش تولید گلبول های سفید  در مغز استخوان
ویتامین D	ویتامین A	ویتامین D	ویتامین A
ویتامین A	ویتامین C		ویتامین E
روی	مواد قندی بیش از حد بخصوص  شکر مضر است		ویتامین B۶

مواد پروتئینی گیاهی و حیوانی، روی، آرژنین و سلنیوم  برای همه عوامل درگیردر سیستم ایمنی لازم و ضروری هستند.

مسئله مهمی که باید گفته شود اینکه این روزها از تغییر پ هاش (PH) بدن با برخی از غذاها جهت مقابله با ویروس کرونا صحبت میشود که هیچ جنبه علمی ندارد. زیرا تغییرات پ هاش (پ هاش زیر ۶.۹و بالای۷.۸) می تواند مرگبار باشد. بدن با سه سیستم با این تغییرات مقابله می کند  

سیستم های متعادل کننده پ هاش

این سیستمها شامل ۳سیستم  تنفسسی، تامپونی و کلیوی هستند

۱- سیستم تنفسی

۲- سیستم  تامپونی یا بافری

۳- سیستم کلیوی

سیستم تنفسی

سیستم تنفسی سریعترین و اولین سیستم متعادل کننده پ هاش است. ریه ها وظیفه جذب اکسیژن و دفع co۲  را بر عهده دارند، هر چند ممکن است co۲  با آب ترکیب شده و بشکل بی کربنات از طریق کلیه ها دفع شوند. بهر حال ریه ها مقادیر زیادی از اسیدهای احتمالی را بشکل  گاز  co۲  از  بدن خارج می کنند.

در طول تهویه طبیعی (تنفس)، ریه ها مقادیر زیادی از اسیدهای احتمالی را بشکل  گاز  co۲  از  بدن خارج می کنند.

H۲O+CO۲↔H۲CO۳↔HCO۳+H

با مشاهده این معادله، به وضوح میتوان دریافت که CO۲  و H۲CO۳  با هم رابطه مستقیم دارند.

اگر سطح سرمی CO۲  افزایش یابد، تولید H   زیاد شده و PH  پایین می آید، در نتیجه خاصیت اسیدی افزایش می یابد. بر عکس کاهش سطح  CO۲  با بالا رفتن مقدار  PH  (افزایش خاصیت بازی) همراه است.

بهنگام تغییرات ph، این سیستم سریعا وارد عمل می شود و از طریق ایجاد هایپرونتیلا سیون ،  co۲  را از بدن دفع و یا در بدن حبس می کند.

سیستم تنفسی از طریق کنترل مقدار دی اکسید کربن موجود در جریان خون بر تعادل اسید – باز تاثیر می گذارد. دی اکسید کربن با آب مخلوط شده و اسید کربنیک تولید می کند، یک اسید ضعیف که سپس به یون های هیدروژن (+H) و بیکربنات (-HCO۳) تجزیه می شود.

این سیستم H خون را از طریق تغییر سطح یون هیدروژن ازراههای  زیر تنظیم یا بافر می کند:

۱- دفع CO۲ از بدن (با تنفس عمیق تر و سریعتر)

۲- بازجذب CO۲ از کلیه ها و تشکیل بیکربنات

سیستم بافری

بافرها از یک اسید ضعیف و  نمک همان اسید  ویا یک باز و نمک همان باز تشکیل شده اند. یک محلول بافری محلولی است که میتواند افزوده شدن مقادیر متوسط اسید یا باز را تحمل کند بدون آنکه تغییر قابل ملاحظه ای در غلظت یون هیدروژن  بوجود آ ید.

این سیستم یکی از مهمترین سیستمهای تامپونی است و حدود ۴-۵ ساعت به حداکثر کارائی خود میرسد. این سیستم به ۴ طریق عمل میکند.

 ۱- سیستم تامپونی بیکربنات HCO۳. مایعات خارج سلول

۲- سیستم پروتئین­های درون سلول و پلاسما.

۳- سیستم تامپون فسفات داخل سلول­ها و توبول­های ادراری

۴- سیستم هموگلوبین درون گلبول­های قرمز خون

ظرفیت یک تامپون بستگی به غلظت مطلق اجزاء تشکیل دهنده سیستم و نیز مقدار محلول بافر قابل استفاده دارد  . بعنوان مثال سیستم فسفات اثر کمی در ظرفیت کلی تامپون خون دارد.  زیرا غلظت فسفات خون در مقایسه با غلظت پروتئین موجود خیلی پایین است.  سیستم تامپونی کارآمد خون در حالت عادی، سیستم بیکربنات و اسید کربنیک است

سیستم کلیوی

اسیدهایی که توانایی تبدیل شدن به گاز را ندارند، باید از طریق ادرار دفع شوند. این اسیدها بشرح زیر هستند

۱- اسید سولفوریک، اسید فسفریک و اسیدهای دیگر که در اثر متابولیسم پروتئین تولید میشوند.

۲-  کتون های بوجود آمده در اثر متابولیسم چربی، که با افزایش سرعت متابولیسم چربی میتوانند تجمع پیدا کنند. مثلا در کتو اسیدوز دیابتی.

۳- اسید لاکتیک بوجود آ مده در اثر متابولیسم کربو هیدرات که با افزایش سرعت گلیکو لیز بی هوازی میتواند تجمع پیدا کنند. مثلا در موارد شوک و هایپو کسمی.

۴-گاهی اوقات سموم خورده شده مثل متانول، داروها و سالیسیلاتها مثل آسپرین و احتمالا فعالیت ورزشی در سیستم اسیدلاکتیک.

کلیه ها به آهستگی و ظرف حدود ۲۴ ساعت فعال میشوند و عمل تعدیل کنندگی آنها ۴ تا ۵ روز بطول می انجام.

بنابراین مشاهده میشود که تغییرات پ هاش براحتی امکان پذیر نیست و کمترین تغییر میتواند مرگبار باشد.

سیستم ایمنی و فعالیت بدنی

فعالیت بدنی برای سلامتی و دوری از بیماری ها لازم و ضروری است. لیکن فعالیت بدنی تیغ دو لبه هست و اگر بطور علمی و صحیح انجام نشوند مضر و خطرناکند و موجب تضعیف سیستم ایمنی میگردند و اگر بطور صحیح انجام شوند موجب تقویت سیستم ایمنی می شوند.

دو نوع فعالیت بدنی که ما معمولا انجام میدهیم عبارتند از

۱- استقامتی

۲- مقاومتی (قدرتی)

فعالیت استقامتی : هر فعالیتی که باعث افزایش ضربان قلب گردد و بخصوص چندین دقیقه ادامه داشته باشد فعالیت استقامتی یا هوازی است. شنا، پیاده روی، دویدن آرام، دوچرخه سواری، طناب زدن، رقصیدن و... و. همه و همه فعالیت استقامتی می باشند. برای انجام صحیح و موثرفعالیت استقامتی یک فرمول ساده وجود دارد. فرد باید حدود ۲۰-۳۰ دقیقه روزانه فعالیتی را انجام دهد که ضربان قلبش بین ۷۰-۷۵ در صد حداکثر ضربان قلب بیشینه باشد. محاسبه آن بسیار ساده است   

برای محاسبه ضربان قلب  ضمن فعالیت

عدد ۲۲۰را منهای سن نموده و سپس ضربدر در صد تمرین می نمائیم. برای مثال ضربان قلب ضمن فعالیت بدنی یک فرد ۵۰ ساله با شدت ۷۰% به شرح زیر خواهد.

۲۲۰-۵۰= ۱۷۰

۱۷۰ x ۷۰= ۱۱۹۰۰÷ ۱۰۰= ۱۱۹

این فرد در صورت نداشتن مشکل قلبی عروقی- تنفسی در ضمن فعالیت برای بهره مندی از منافع فعالیت بدنی باید ضربان قلبش بین ۱۱۵ – ۱۲۰ و به مدت ۲۰-۳۰ دقیقه باشد.

فعالیت مقاومتی : این دسته ازفعالیت ها برای افرادی که بالای ۴۰ سال دارند و یا بالای ۳۰ سال دارند و دارای بیماری قلبی عروقی میباشند و یا سابقه فامیلی این بیماری را دارند باید با احتیاط انجام شود و حتما زیر نظر یک متخصص آگاه قرار بگیرند تا برایشان برنامه ریزی شود. به هرحال فراموش نشود که فعالیت بدنی امروزه بعنوان طب جانبی ویا مکمل مد نظر است و میتواند فرد را از بسیاری از بیماری ها مصون و در امان بدارد.