با توجه به اینکه امسال فدراسیون پزشکی ورزشی برای اولین بار هفته سلامت را هفته سلامت و ورزش نامگذاری کردند و روز دوم هفته سلامت با عنوان ورزش و مقابله با کرونا نامگذاری شده است در همین راستا می خواهیم در خصوص اهمیت فعالیت های ورزشی و نقش آن در مقابله با ویروس کرونا بپردازیم.
تمام دنیا درگیر ویروس کروناست و میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را آلوده کرده است. از طرفی ترس از این ویروس سبب شده بسیاری از افراد در خانه مانده و خود را قرنطینه کنند. حال سوال خیلی ها این است آیا ورزش در این دوران خطرناک است یا خیر؟ بایستی گفت: اکنون زمانی حیاتی است تا مطمئن شویم که همه ما باید بیشتر تحرک داشته و کمتر بنشینیم.
انجام ورزش منظم و فعالیت بدنی یکی از راه‌های جلوگیری از مضرات و معایب بی‌حرکتی و فعالیت نکردن طی دوران قرنطینه خانگی به دلیل شیوع ویروس کرونا است.
تأثیر ورزش و تحرک بدنی در زمان شیوع کرونا ویروس، می‌تواند نقش پیشگیرانه داشته باشد، البته از مهمترین این اقدامات انجام ورزش منظم است. کاهش قدرت عضلات و پایین آمدن توان قلبی-عروقی و ریوی به دنبال بی‌حرکتی خصوصاً در جمعیت مسن و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای از جمله علل افزایش ناتوانی در این قشر آسیب پذیر جامعه است. ویروس کرونا و ترس از مبتلا شدن به آن، در حال حاضر افراد جامعه را به سطح بالاتری از استرس دچار کرده است، هر چند مؤلفه‌های دیگری از جمله اوضاع اقتصادی هم در افزایش آن بی‌تأثیر نیست. پس باید چه کاری انجام دهیم که بتوانیم خودمان را قوی و با نشاط پرورش دهیم، یکی از راه‌هایی که کم هزینه و با بهره‌دهی و اثربخشی بالا می‌باشد، ورزش است.
توصیه می شود روزی ۳۰ دقیقه در روز را به تمرین بپردازید. با توجه به اینکه اطلاع رسانی کافی در زمینه پیشگیری و کنترل کرونا ویروس در جامعه انجام شده است، دیر یا زود با دوران پسا کرونا که از آن غافل شده‌ایم، روبه رو خواهیم شد. وقتی یک بیماری علاوه بر سلامت جسمی، به سلامت روانی افراد جامعه نیز اثر می‌گذارد، دیگر تنها به عنوان یک بیماری تلقی نمی‌شود، بلکه یک بحران است که همه افراد جامعه به کمک هم می‌توانند از آن عبور کنند.
ورزش به عنوان یک عامل تأثیرگذار در سلامت جسمانی و روانی می‌تواند در این امر موثر باشد. ورزش کردن برای از بین بردن اضطراب این روزها بسیار موثر است، اگر تغذیه سالم وجود داشته باشد، می‌تواند از میزان استرس، خشم و کج خُلقی در این روزها را کاهش داد.
اهمیت ورزش در ارتقای سلامتی و نقش آن در مقابله با بیماری‌ها و از جمله تقویت بعد جسمانی و ذهنی برای مقابله با شیوع یک بیماری جدید و ناشناخته چون کرونا ویروس این موضوع نشان می‌دهد که تثبیت فرهنگ ورزش در خانه و نهادینه کردن این فرهنگ بین خانواده‌ها تا چه اندازه مهم است و باید بر تداوم آن کوشید.
ایده ورزش در خانه هم برای افراد و هم برای جوامع بحران زده از کرونا بسیار فایده بخش است و معتقدیم اگر افراد در این شرایط بحرانی طرز فکر خود را تغییر دهند در این صورت می‌توانند با دید مثبت تری به موضوع نگاه کنند و حتی به راحتی به فواید ورزش کردن در خانه پی ببرند که از آن جمله فواید عبارتند از صرفه جویی در وقت، پایین آمدن هزینه‌های مالی، رعایت بهداشت فردی، حضور نداشتن در اجتماع و در نتیجه آن پایین آمدن ریسک ابتلا به ویروس کرونا، ایجاد محیطی دوستانه با ورزش کردن در کنار خانواده، علاقه‌مند شدن سایر افراد خانواده و روی آوردن آن‌ها به ورزش، تعیین نکردن وقت خاصی برای ورزش کردن بر خلاف رفتن به مراکز ورزشی که باید سر ساعت مقرر در محل حضور یابند، اما با ورزش در خانه به راحتی می‌توانند زودتر یا دیرتر شروع به تمرینات کنند، با ورزش کردن در خانه می‌شود یاد گرفت که با کمترین امکانات ورزشی حتی با نبود آن‌ها با انجام حرکات ورزشی می‌توانند به بدن سلامتی را هدیه دهند، در ورزش در خانه حتی نیاز به داشتن مربی به صورت فیزیکی نیست، چراکه افراد به راحتی می‌توانند با استفاده از فیلم‌های آموزشی ورزشی مربی خود باشند.
حال سازمان بهداشت جهانی حداقل میزان فعالیت بدنی برای افراد در تمام سنین پیشنهادهایی داده است که افراد برای بهبود سلامتی و تندرستی خود باید آن‌ها را انجام دهند:
نوزادان زیر ۱ سال؛ نیاز دارند که چند بار در روز از لحاظ بدنی فعال باشند.
کودکان زیر ۵ سال باید حداقل؛ ۱۸۰ دقیقه در روز فعالیت بدنی داشته باشند. کودکان ۳ تا ۴ سال باید به طور متوسط یا شدید ۱ ساعت در روز فعال باشند.
کودکان و بزرگسالان ۵ تا ۱۷ سال؛ همه کودکان و بزرگسالان باید حداقل ۶۰ دقیقه در روز (به مدت حداقل ۳ روز در هفته) فعالیت بدنی متوسط تا شدید، شامل فعالیت‌هایی که استخوان و ماهیچه را استحکام می‌بخشد، داشته باشند.
بزرگسالان بالای ۱۸ سال؛ در مجموع حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنیِ متوسط یا حداقل ۷۵ دقیقه فعالیتِ بدنی شدید شامل فعالیتهای تقویت‌کننده ماهیچه را به مدت ۲ روز یا بیشتر در طول هفته انجام دهند.
افراد مسن با توان حرکتی ضعیف؛ باید برای بهبود تعادل و جلوگیری از افتادن به مدت ۳ روز یا بیشتر در هفته فعالیت بدنی داشته باشند.
اما هر فعالیت بدنی‌ای بهتر از این است که هیچ فعالیتی نداشته باشیم. با مقدار کم شروع کنید و به تدریج طول دوره، تکرار و شدت آن را افزایش دهید.
فعال بودن در طول دوره همه‌گیری کووید ۱۹ همه ما را به چالش کشیده چون به نظر می‌رسد که شرایط برای فعال بودن محدودتر شده است. بسیار مهم است که هر روز راه‌هایی را برای فعال بودن و کاهش زمان نشستن برای مدتی طولانی برنامه‌ریزی کنیم.
نکته ای که بسیار حائز اهمیت است و نباید اصلا از آن غافل بود این است که ورزش شدید و طولانی مدت در هنگام مواجهه با عفونت های ویروسی می تواند سرکوب پارامترهای ایمنی را به دنبال داشته باشد، در حالی که ورزش با شدت متوسط باعث کاهش التهاب و بهبود پاسخ ایمنی به عفونت های ویروسی تنفسی می شود.
در افراد سالمند هم دیده شده که سبک زندگی توام با فعالیت جسمانی و ورزش باعث ایجاد پاسخ های آنتی بادی قوی تر و ماندگارتر پس از واکسیناسیون آنفولانزای فصلی شده است.
بطور کلی می توان گفت که فعالیت ورزشی با شدت ملایم باعث افزایش پاسخ ایمنی سازشی مناسب می شود. در مقابل، ورزش شدید و طولانی مدت به ویروس اجازه می دهد تا جای بهتری در بدن میزبان پیدا کند و باعث آسیب رسانی بیشتر شود.
در مجموع برای انجام ورزش در حین شیوع کرونا ویروس )کووید-۱۹ ) رعایت موارد زیر ضروری می باشد و توصیه می شود:
- افراد فعالیتهای ورزشی سنگین و طاقت فرسا را محدود کنند زیرا ممکن است بسیاری از افراد ظاهراً سالم باشند اما بدون علامت و فعالیت ورزشی سنگین استعداد ابتلا به عفونت در افراد غیرورزیده را افزایش دهد.
- افراد سالم و بدون علامت با رعایت دستورالعمل های بهداشتی می توانند ورزش با شدت متوسط را ادامه دهند و از تقویت عملکرد ایمنی ناشی از آن بهره مند شوند.
- مهمترین دستوالعمل های بهداشتی برای ورزش در زمان شیوع کووید-۱۹ شامل: شستشوی مرتب دستها با آب و صابون، ضد عفونی کردن تجهیزات ورزشی و سطوح بر طبق پروتکلهای استاندارد، ورزش کردن در خانه یا جاهای خلوت بارعایت فاصله ۱ تا ۲ متری از افراد و همچنین پوشیدن ماسک هنگام ورزش برای مواجهه کمتر می باشد.
- افراد با علائم خفیف دستگاه تنفسی فوقانی مانند: آبریزش بینی، احتقان سینوس، گلو درد جزئی با رعایت ملاحظات می توانند فعالیت های ورزشی سبک (از قبیل: تمرینات هوازی، قدرتی، کششی، تعادلی و حتی ذهنی) انجام دهند.
- افراد با علائم گسترده تر و مشکوک به کووید-۱۹ مانند: گلودرد شدید، درد بدن، تنگی نفس، خستگی عمومی، سرفه خشک یا تب تا زمان بهبودی کامل از انجام انواع فعالیت های ورزشی پرهیز نمایند.
و در انتها بایستی تاکید کرد که در صورت داشتن تب، بیماری التهاب روده و معده، سرفه های پی در پی یا خلط دار و در زمانی که درگیر بیماری کرونا و آنفولانزا هستیم از انجام فعالیت های ورزشی و بدنی بطور جدی خودداری کنید.
بطور کلی غذای سالم، خواب کافی و مهمتر از این‌ها ورزش سه اصل مهم در سلامت جسم هستند.
دکتر امید قادری/ رییس هیات پزشکی ورزشی استان کرمانشاه
ارسال نظر